کد مطلب:32204 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا شيطان راه برگشت و توبه دارد؟

از چند جهت مي توان گفت: براي شيطان راه توبه و برگشت وجود ندارد.

1 - قرآن مجيد اعمالي را قابل توبه مي داند كه از روي ناداني انجام گيرد:

انما التوبة علي الله للذين يعملون السوء بجهالة؛ پذيرش توبه بر خدا است نسبت به كساني كه از روي جهالت كار زشت انجام مي دهند.(1)

در جاي ديگر فرمود: پروردگارتان رحمت بر بندگان را بر خود نوشته است كه هر كس از روي ناداني كار زشتي انجام دهد، سپس توبه نمايد و خود را اصلاح كند، او توبه پذير و مهربان است.(2)

منظور از جهالت، ندانستن نيست، بلكه عمل زشتي است كه از روي طغيانگري و عناد سر نزده باشد، بلكه از روي هوي و هوس انجام شده باشد. در روايتي از امام صادق (ع) نقل شده كه مقصود از جهالت ، گناهي است كه بندة خدا آن را انجام مي دهد كه گرچه از حكم آن آگاه مي باشد، ولي آن گاه كه تصميم مي گيرد عمل خلافي انجام مي دهد، در واقع جاهل است. آن گاه حضرت به آيه اي كه مربوط به حضرت يوسف (ع) است استدلال مي كند.(3) قرآن مجيد از يوسف ياد مي كند كه وي به برادرانش گفت: آيا به خاطر داريد ستمي كه بر يوسف و برادرش روا داشتيد، در حالي كه همگي نادان بوديد؟(4) ناداني به معناي ناآگاهي آنان از زشتي ظلم نبود، بلكه همگي آن را مي دانستند، ولي اين علم در بازداري آنان مؤثر نبود، گويي نسبت به زشتي كار خود به كلي ناآگاه بودند. خودخواهي و هوي و هوس مانند حسادت ميان آنان و زشتي عمل پردة ضخيمي پديد آورده بود.

بر اين اساس شيطان كه از روي طغيان و تمرد نافرماني خدا را كرد، راه توبه را روي خود بسته است.

شيطان از خدا مي خواهد به او مهلت دهد تا ديگران را گمراه كند، نه اين كه به جبران گذشته بپردازد. از آيات قرآن استفاده مي شود كه شيطان بعد از انجام آن گناه و ايستادگي و لجاجت در برابر پروردگار سعادت و نجات خود را در جهان ديگر به كلي به خطر انداخت، بنابراين ، گناهان شيطان به حدي است كه قابليت توبه را از او سلب كرده و توبة او قابل پذيرش نيست و جايگاه ابدي او جهنم خواهد بود.(5)

2 - يكي از شرايط توبه، جبران گذشته و اصلاح آن است و اين امر براي شيطان قابل اجرا نيست، زيرا گناه او علاوه بر نافرماني خدا، گمراهي بسياري از مردم بوده است. كسي كه ديگري را گمراه كرده، اگر بخواهد توبه كند و توبه اش پذيرفته شود، بايد همه آن ها را هدايت نمايد. چگونه مي تواند شيطان، افرادي را كه در طول قرن هاي متمادي به هر طريق گمراه كرده، هدايت كند؟!

پ نوشت ها :

1 - نساء (4) آيه 17.

2 - انعام (6) آيه 54.

3 - بحارالانوار، ج6، ص 32.

4 - يوسف (12) آيه 89.

5 - تفسير نمونه، ج6، ص 112 - 105، با تلخيص.